Wat doet Europa na dodelijk scheepsdrama?

Reddingswerkers vinden op het strand van Cutro houten resten van de vernielde sloep. (Belgaimage)

Een visserssloep met migranten die zonk voor de Italiaanse kust eiste tientallen dodelijke slachtoffers, waaronder ook kinderen. De zwaarste scheepsramp in de Middellandse Zee sinds jaren roept opnieuw de vraag op wat Europa kan doen om zo’n tragedie te vermijden.

Voor de kust van Cutro, in de Zuid-Italiaanse regio Calabrië, brak zondagochtend een visserssloep uit elkaar. Naar schatting waren er rond de 200 opvarenden. Het ging om vluchtelingen uit Iran, Pakistan en Afghanistan. Ze waren vier dagen eerder vanuit het Turkse Izmir vertrokken.

Woelige zee

Een patrouillevliegtuig van het Europese grensbewakingsagentschap Frontex had de boot op zee opgemerkt, maar de zee was woelig. De hoge golven bemoeilijkten de reddingsoperatie.

De Italiaanse kustwacht, brandweer, politie en reddingswerkers van het Rode Kruis kwamen in actie, maar voor meer dan 60 mensen kwam alle hulp te laat. Tachtig migranten hebben de schipbreuk kunnen overleven. Er zullen dus zeker nog meer dodelijke slachtoffers zijn.

‘Het is iets wat je nooit wilt meemaken’, zei Antonio Ceraso, burgemeester van Cutro, tegen de aanwezige journalisten. ‘De zee blijft maar lichamen terugbrengen. Onder de slachtoffers zijn ook veel vrouwen en kinderen.’

Gevaarlijkste route

‘Dit is een ruw ontwaken dat de gemeenschap wakker moet schudden, opdat dergelijke tragedies niet meer zouden gebeuren’, schreef Rosario Valastro, de voorzitter van het Italiaanse Rode Kruis, op Twitter. Italië is een van de belangrijkste bestemmingen voor vluchtelingen die Europa over zee proberen binnen te komen. Nochtans is de Middellandse Zeeroute die zij gebruiken een van de gevaarlijkste ter wereld.

Het is een pijnlijke vaststelling dat mensen die uit landen als Iran, Afghanistan en Pakistan komen grote kans hebben om in aanmerking te komen voor asiel en bescherming. ‘Het is onverdraaglijk dat de enige manier om Europa te bereiken via zee is’, reageerde Sea Watch, de Duitse humanitaire organisatie die reddingsacties uitvoert op de Middellandse Zee.

Italië is het beu

De Italiaanse premier Giorgia Meloni greep de tragedie aan om het gelijk van haar strenge migratiebeleid te onderstrepen. ‘De Italiaanse regering zet zich in om te voorkomen dat deze schepen überhaupt vertrekken, zodat dit soort tragedies wordt vermeden, en zal dat ook verder blijven doen’, vertelde ze tegen de pers.

Italië moppert al jaren dat het bijna alleen moet opdraaien voor de redding en opvang van migranten. Omdat de Italiaanse regering daar een einde aan wil maken, vaardigde ze een nieuwe wet uit die het werk van civiele reddingswerkers op zee bemoeilijkt.

De Italiaanse president Sergio Mattarella dringt er nu nog maar eens op aan dat de Europese Unie een degelijk migratiebeleid gaat voeren. Dat moet migranten beschermen tegen de meedogenloze mensensmokkelaars die de gewaagde oversteken organiseren.