Jongeren hebben meer last van mentale klachten

©Unsplash (Anthony Tran)

Uit een internationale studie blijkt dat ook in Vlaanderen het welzijn van jongeren achteruitgaat. Kwetsbare jongeren, zoals meisjes uit het bso, vragen meer aandacht.

De vierjaarlijkse internationale studie ‘Jongeren en gezondheid’ ondervraagt jongeren in meer dan vijftig landen. Ook 20.000 Vlaamse jongeren tussen 11 en 18 jaar kregen vragen voorgelegd over het mentale, sociale en fysieke welzijn. Dat lijkt in alle opzichten gedaald.

Meer zenuwachtigheid

Vooral het stijgende percentage jongeren dat kampt met zenuwachtigheid valt op: het evolueerde van 21,6 procent in 2018 naar 31 procent in 2022. Ook voelde een stijgend aantal jongeren zich humeurig en ongelukkig. Moeizaam in slaap vallen, blijkt een hardnekkig probleem.

Verontrustend is de sterke toename van het aantal zelfmoordgedachten (van 17,4 naar 22,3 procent) en het aantal tieners dat geprobeerd heeft zichzelf te beschadigen (van 14,5 naar 18,8 procent).

Niet verwacht

Hoewel acht op de tien jongeren een goede gezondheid rapporteert, nemen fysieke klachten als hoofdpijn, buikpijn, rugpijn en duizeligheid toe.

Er zijn grote verschillen in welbevinden qua opleidingsvorm: leerlingen in het aso zijn meer tevreden over hun leven en voelen zich beter in hun vel dan leerlingen in het tso en vooral het bso (de zogenaamde A-finaliteit).

‘De cijfers zijn jammer genoeg niet positief. We hebben meermaals gedubbelcheckt omdat we er zelf van opkeken’, zegt Maxim Dierckens, onderzoeker aan de UGent, in De Standaard. De cijfers tonen volgens hem een corona-effect, maar dat het effect zó groot zou zijn en zó hard zou nazinderen, had niemand verwacht. In de nasleep van de coronapandemie worstelt bijvoorbeeld 1 op de 6 jongeren met eenzaamheid.

Genderkloof

Zowel bij jongens als meisjes kijkt ruim meer dan 9 op de 10 hoopvol naar de toekomst, maar toch toont de studie dat meisjes minder vaak aangeven zich gelukkig te voelen. 76,1 procent van de jongens voelt zich ‘meestal gelukkig’ tegenover 58,9 procent van de meisjes.

Zeker wat die genderkloof in mentaal welzijn betreft, meten Nederland en Finland gelijkaardige resultaten op. In een reactie wijst Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) er dan ook op dat het om een brede internationale tendens gaat, die we niet alleen zullen kunnen keren.

‘Het is belangrijk om te benadrukken dat er tijdens corona al veel initiatieven zijn genomen om het mentale welzijn van scholieren te verbeteren en het onderwerp bespreekbaar te maken’, zegt onderzoeker Maxim Dierckens. ‘Deze resultaten kunnen er alleen maar toe aanzetten om daarmee door te gaan. Het corona-effect ebt niet zo snel weg. Er moet nog meer aandacht gaan naar het welzijn van jongeren en naar jongeren die extra kwetsbaar zijn, zoals meisjes in het bso. Laat dit een oproep zijn tot alle beleidsdomeinen: er is een universele aanpak nodig.’