Hardnekkige vooroordelen zitten STEM-meisjes in de weg

Rolmodellen en tienermeisjes gingen rond de tafel zitten om te overleggen hoe we meer meisjes naar STEM-studies kunnen leiden. ©Da’s Geniaal

Op vraag van de vzw Da’s Geniaal pleegden vrouwelijke wetenschappers en ingenieurs overleg met tienermeisjes. Samen dachten ze na over oplossingen om meer meisjes voor STEM-richtingen te laten kiezen.

Met slechts 7,2 vrouwen per duizend Belgen met een STEM-diploma staat ons land op de 27e en laatste plaats op de Europese ranglijst. Het probleem? Dat ouders en ook leerkrachten nog te vaak menen dat wetenschap, wiskunde en technologie ‘niets voor meisjes’ zijn.

De vzw Da’s Geniaal wil daar iets aan doen. De organisatie verenigt twintig bedrijven die 10- tot 14-jarigen willen inspireren. Die leeftijdscategorie blijkt cruciaal om te kiezen of af te haken voor STEM.

Onzeker door stereotypen

Op de rondetafel die Da’s Geniaal vorige zaterdag organiseerde, ondervond Françoise Chombar hoe hardnekkig de vooroordelen kunnen zijn. Chombar, voorzitter van het chipbedrijf Melexis, sprak er met een vrouw met Marokkaanse roots die farmacie studeert. ‘Zelfs haar eigen wiskundelerares veronderstelde dat zij wel zwakker zou zijn in wiskunde. Onderzoek toont dat vooroordelen meisjes het meest tegenhouden om in een STEM-richting te studeren’, vertelde ze in De Morgen.

Balpreet Kaur (16), studente wiskunde-wetenschappen, beaamt dat. ‘De stereotypen kunnen onzeker maken en als je dan ook nog een perfectionist bent, haak je sneller af en kies je voor iets wat haalbaarder lijkt. Al heb ik daar geen last van en denk ik eraan om neurochirurg te worden.’

Veel kanten uit

De mannelijke dominantie in wetenschap en technologie kan als gevolg hebben dat innovaties niet op iedereen gericht zijn. ‘Denk aan de crashtestdummy’s, die gebaseerd zijn op een mannenlichaam, of aan medicijnenonderzoek met uitsluitend mannelijke proefpersonen’, geeft Chombar als voorbeelden.

Volgens Evelien De Wilde (34), operationeel manager van de loodraffinaderij van Umicore en chemicus, weten te weinig jongeren, ouders en leerkrachten tot welke beroepen STEM kan leiden. ‘Een voordeel van deze studies is dat je er erg veel kanten mee uit kan. Maar net daardoor kunnen jongeren er zich wellicht weinig concrete jobs bij voorstellen.’

Najwa Ben-Fares (17), student wiskunde-wetenschappen, getuigt dat ze pas door gesprekken met vrouwen in STEM-beroepen is gaan beseffen hoeveel deuren de studies kunnen openen. ‘Je kunt je bijna niet vergissen. Soms overweeg ik fysica te studeren en te proberen in het CERN (studiecentrum met deeltjesversneller in Zwitserland, nvdr)  onderzoek te doen, maar het voelt goed dat ik nog alle kanten uit kan.’

Rolmodel in de klas

Ontmoetingen tussen tienermeisjes en vrouwelijke rolmodellen lonen dus de moeite. De voorstellen die uit het overleg van Da’s Geniaal komen, zijn meer bedrijfsbezoeken en infosessies voor ouders en leerkrachten. Een hedendaagse oplossing is influencers die tieners uitdagen met opdrachten als ‘hack een magazinecover met je eigen foto’, ‘maak een bruisbal voor in bad’ of ‘maak energie met fruit’. Maar waar vooral nood aan is: rolmodellen die vaker in de media opduiken en in klassen komen spreken.

‘Ik heb er goede hoop op’, zegt Françoise Chombar van Melexis. ‘Bij grote veranderingen boek je zeer vaak eerst traag vooruitgang en dan gaat het ineens heel snel. En ik weet dat slechts een kwartiertje vertellen voor de klas het zelfvertrouwen van meisjes enorm kan boosten. Permanente samenwerking tussen bedrijven en onderwijs is dus essentieel. En dat in heel de schoolcarrière, vanaf de kleuterklas.’