©Shutterstock

©Shutterstock

Precies 30 jaar geleden werd de eerste ‘short messaging service’, beter bekend onder de afkorting sms, verstuurd. De korte berichtjes hebben heel wat teweeggebracht, in onze taal én onze geschiedschrijving.

‘Merry Christmas’, zo luidde het eerst berichtje dat op 3 december 1992 per sms verspreid werd. Een Britse technicus verstuurde de vijftien tekens (inclusief spatie) naar een groep managers van het telefoonbedrijf Vodafone.

Big business

Wat voor die technicus nog louter een leuk technologisch experimentje was, werd vrij snel een business. Een kort bericht kunnen sturen, zonder dat je er een echt gesprek voor hoefde te voeren, bleek een gat in de markt. Tien jaar na het debuut gingen er jaarlijks 250 miljard sms-berichten de wereld rond en verdienen gsm-aanbieders er flink geld mee.

In het begin was sms’en nog omslachtig. Je kon het alleen naar mensen die bij dezelfde operator zaten. Voor een Proximus-gebruiker was het dus onmogelijk om een tekstbericht naar een Mobistar-abonnee te sturen. De grote doorbraak van de sms kwam er dan ook in het jaar 2000, toen dat technische probleem werd opgelost.

Populaire termen

Omdat je met maximaal 160 tekens toch zo veel mogelijk wilde vertellen, ontstond er een nieuwe woordenschat. Heel wat populaire afkortingen werden geboren. Denk maar aan ‘lol’ van ‘laughing out loud’. Verder werd ‘u2’ codetaal voor ‘jij ook’ en ‘gr8’ voor ‘great/geweldig’. Die codetaal en ook smileys werden een efficiënt middel om gevoelens uit te drukken.

Communicatie Trump

Intussen worden sms-berichten ook gebruikt in rechtszaken. Een voorbeeld is de onderzoekscommissie die zich boog over de bestorming van het Capitool in Washington op 6 januari 2021. Die haalde heel wat bruikbare informatie uit het berichtenverkeer tussen oud-president Donald Trump en zijn entourage.

‘Stel je voor dat we zulk real time-materiaal hadden over de Franse Revolutie’, merkte auteur Simon Kuper vorig jaar in de Financial Times op. Sms’en kunnen volgens hem een belangrijke bijdrage leveren aan de geschiedschrijving.

Concurrentie van WhatsApp

De sms heeft zijn beste tijd nochtans gehad, zegt Kristof Van der Stadt, hoofdredacteur van DataNews tegen VRT NWS. ‘Ik denk dat kinderen op dit moment het woord sms misschien zelfs al niet meer kennen. Zij spreken van appjes of gewoon berichten. Of de sms z’n 40e verjaardag zal halen, betwijfel ik. Om te chatten, zullen we de sms waarschijnlijk binnenkort niet meer gebruiken, dat is overgenomen door WhatsApp, Messenger en andere.’

Inspiratie voor liedjes

Internationale popsterren als Kanye West, Drake en Miley Cyrus schreven liefdesliedjes waarin tekstberichten een rol speelden. Ook in Vlaanderen inspireerden sms’jes tot de poëtische teksten. Zo zong K3 in 2003: ‘Ik stuur je een sms. Een lief berichtje. L.O.V.E. SMS. Liefste, dan zwicht je.’ En Bart Peeters doet in Smartphone kritisch over hoe we nu communiceren. ‘Dat ik de telefoons van vroeger mis / Telefoons waren zware apparatuur / Hingen vast puur natuur, met dikke draden aan de muur’, klinkt het nostalgisch.